Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Елчӗк районӗнче харӑсах икӗ фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлнӑ. Ку савӑнӑҫ Вырӑскасси тата Таяпа Энтри ялӗсенче пурӑнакансем патне ҫитнӗ.
Нумаях пулмасть Комсомольски районӗнчи Хирти Ӗнел ялӗнче те ҫӗнӗ ФАП уҫӑлнӑ. Унта Хирти Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакансем те сывлӑхне тӗрӗслеттерме ҫӳрӗҫ. ФАП фельдшерӗ 430 ытла ҫынна пӑхса тӑрӗ.
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӑлӑртнӑ тӑрӑх, подряд организацийӗсем ӗҫе пахалӑхлӑ тата вӑхӑтра тунӑ. Ҫӗнӗ ФАПсенче сывлӑха тӗрӗслеттермешкӗн условисем ҫителӗклӗ.
Елчӗк районӗн прокуратурине ҫӑхав ҫитнӗ: пӗр вырӑнта производство каяшӗсен санкцилемен свалки пур-мӗн. Ведомство тӗрӗслев ирттернӗ – чӑнах та ҫапла иккен.
Прокуратура акӑ мӗн тупса палӑртнӑ: 0,08 гектар ҫинче ҫӗрулми юлашкисем, ҫеткӑллӑ михӗсем купаланса выртнӑ. Пӗтӗмпе – 25 кубла метра яхӑн. Свалка 6-7 уйӑх каяллах пулнӑ. Ҫакна кам тунине палӑртайман-ха.
Ҫӗрулми каяшӗн купи - Курнавӑш ял тӑрӑхӗнче. Ведомство Елчӗк район администрацине каяша пуҫтарма хушнӑ, мӗншӗн тесен вӑл тавралӑха сиен кӳрет, ҫынсен правине пӑсать.
Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Республикинчи следстви органӗсем пуҫтарнӑ ӗҫсем тӑрӑх Елчӗк районӗнчи арҫына присяга заседателӗсем суд тунӑ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 111-мӗш статйин 4-мӗш пайӗпе айӑпланӑ.
Елчӗк районӗнчи Ҫирӗклӗ Шӑхальте пурӑнакан 51 ҫулти арҫын тӗпленсе ниҫта та ӗҫлемен. Ӑна 8,5 ҫуллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ямалла тунӑ.
Следстви тата Елчӗк район сучӗ палӑртнӑ тӑрӑх, 2018 ҫулхи юпа уйӑхӗн 21-мӗшӗнче арҫын Ҫирӗклӗ Шӑхальте 41 ҫулти пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма хытӑ хӗненӗ. Алӑпа ҫапнӑ, урапа тапнӑ. Кайран ӑна киле илсе кайнӑ. Сурана пула хӗрарӑм тепӗр кун ирхине вилнӗ.
Арҫын хӗненине ҫынсем тата суд экспертизисем ҫирӗплетнӗ. Приговор хальлӗхе вӑя кӗреймен-ха.
Елчӗк районӗнче пурӑнакан 34 ҫулти арҫынна ватӑ ҫынна мӑшкӑллама хӑтланнӑшӑн айӑпласшӑн. Ҫитменнине, вӑл вӗлерессипе хӑратнӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе следовательсем тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ. Кӗҫех ӑна Елчӗк районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫурла уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫак ӳсӗр арҫын ентешӗ патне пирус ыйтма кӗнӗ. Кӑштахран ӑна лешӗн амӑшӗ урама кӑларса янӑ.
Арҫын урамра ватӑ хӗрарӑма мӑйӗнчен ярса тытнӑ, аллипе тутине хупланӑ та кӳршӗри ҫурта илсе кӗнӗ, вӗлерессипе хӑратса мӑшкӑллама тӑнӑ. 78 ҫулти кил хуҫи картишӗнче пулнӑ, кӑшкӑрашнӑ сасӑ илтсен хӗрарӑмӑн таванӗсем патне чупнӑ. Лешсем ӳсӗрскере усал ӗҫ тӑвасран тытса чарнӑ.
Нумаях пулмасть Елчӗк районӗнчи Тип Тимеш ялӗ ҫывӑхӗнче шкул автобусӗ аварие лекни пирки хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: авари аванӑн 9-мӗшӗнче пулнӑ, автобус ҫине «Тойота» кӗрсе кайнӑ. Ҫапӑннӑ хыҫҫӑн шкул автобусӗ кювета чӑмнӑ. Аварире автобус водителӗ тата салонри икӗ ача шар курнӑ, вӗсене пульницӑра пулӑшу панӑ.
Аварире «Тойота» водителӗ, 52 ҫулти арҫын, айӑплӑ тесе палӑртнӑ. Вӑл юраман вырӑнта шкул автобусӗнчен иртсе кайма пуҫланӑ. Прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн шкул автобусӗн водителӗ те айӑплӑ пулни палӑрнӑ. Вӑл шкул директорӗ ҫирӗплетнӗ маршрутпа кайман-мӗн. Ҫитменнине, автобусра маршрут программи, ачасен списокӗ, вӗсем ӑҫта пурӑннине кӑтартакан хут, вӗсен саккунлӑ представителӗсен телефон номерӗсем пулман. Ҫавна май шкул автобусӗн водителӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Шкул директорӗ тата Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ, унта айӑплӑ ҫынсене дисциплинарлӑ майпа явап тыттарас ыйтӑва пӑхса тухма ыйтнӑ.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче юлашки ҫулсенче анлӑ сарӑлнӑ культурӑсенчен пӗри — куккурус. Маларах ӑна симӗс апатлӑх ӳстернӗ, халӗ вара тӗш тырӑлӑх та акаҫҫӗ.
Чӑваш Ен Ял хуҫалӑх министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, куккуруса 97 предприятире туса илеҫҫӗ. Вӗсенчен 11-шӗнче — тӗш тырӑлӑх.
Кӑҫал пирӗн республикӑра куккуруса 13,9 пин гектар ҫинче акса хӑварнӑ, ҫав шутран 1,8 пин гектарне — тӗш тырӑ валли. Ҫак культурӑна республикӑри 20 районта акса тӑваҫҫӗ, вӗсенчен 13-шӗнче — выльӑх-чӗрлӗх апачӗ валли. Хальхи вӑхӑтра 3,2 пин гектар ҫинчен силослӑх вырнӑ.
Вӑрнар районӗнче куккурус лаптӑкӗ 2466 гектар йышӑнать, Шупашкар районӗнче — 2085 гектар. Республикӑра туса илекен куккурусӑн пӗрре-виҫҫӗмӗш пайӗ ҫак икӗ муниципалитета тивет. Елчӗк районӗнче вӑл — 1,3 пин гектар, Комсомольски районӗнче — 1,2 пин гектар, Патӑрьел районӗнче — 1,1 пин гектар.
Йӑлари хытӑ каяша халӗ ял ҫыннисем унчченхилле ҫырмана пӑрахмаҫҫӗ. Каяша турттарса тӑма пирӗн республикӑра «Экоцентр» предприятие шанчӗҫ. Анчах пур чухне те ҫав предприяти тивӗҫе кирлӗ пек пурнӑҫламасть иккен. Елчӗк районӗнчи кӑлтӑка «За Россию» (чӑв. Раҫҫейшӗн) халӑх фрончӗ тупса палӑртнӑ, прокуратурӑна евитленӗ. Ҫитменлӗхе палӑртнӑ хыҫҫӑн надзор органӗ «Экоцентр» тата район администрацийӗ пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗсем шӑрҫаланӑ.
Ҫуллахи вӑхӑтра каяша ялсенчен эрнере 1 хутран пуҫласа 3 хут таран турттарнӑ. Ҫав вӑхӑтрах ҫанталӑк температури 5 градусран ӑшӑрах чухне кунсерен турттармалла. Эрнере 1-3 хут турттарасси ҫинчен район администрацийӗпе «Экоцентр» хушшинче график ҫирӗплетнӗ-мӗн.
Ҫитес ҫул пирӗн республикӑри 10 муниципалитетра искусствӑлла курӑклӑ футбол уйӗсем тума палӑртнӑ. Ҫакӑн пирки ӗнер Чӑваш Ен спорт министрӗ Михаил Богаратов районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ канашлура каланӑ.
Спорт сооруженийӗсене Куславкка, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Красноармейски, Муркаш, Вӑрмар, Шупашкар, Елчӗк районӗсенче, Етӗрнепе Шупашкар хулисенче тума палӑртнӑ. Ядрин и Чебоксары. Вӗсенче футбол уйӗсен вырӑнӗсене палӑртнӑ ӗнтӗ. Хӑшӗсенче унччен хатӗрленӗ эскиз проекчӗсем те пур.
Аса илтерер: Чӑваш Енре халӑх пурнӑҫ шайне лайӑхлатасси ҫинчен хушу кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Ҫакӑн пирки ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура пӗлтернӗччӗ.
Спорт сооруженийӗсене юсаса ҫӗнетме, пурлӑхпа техника базин никӗсне вӑйлатма 500 миллион тенкӗ уйӑрасшӑн.
Елчӗк районӗнчи Кипеҫ ялӗнче туслӑ ҫемье пурӑнать. Галина тата Петр опекӑна илнӗ 8 ачана ҫитӗнтереҫҫӗ. Хӑйсен вара – виҫӗ ача. Анчах хуйхӑ вӗсен алӑкӗнчен шакканӑ – ывӑлӗ сарӑмсӑр вилнӗ. Кун хыҫҫӑн вӗсем ача ҫуртӗнчен шӑпӑрлан илнӗ. Андрей ун чухне 8 ҫулта пулнӑ.
Унтан ҫемьене Кемӗр облаҫӗнче ҫуралнӑ 14 ҫулти Владислава илнӗ. Халӗ вӑл ҫара кайса килнӗ ӗнтӗ. Кайран мӑшӑр Кристинӑна, Анастасийӑна, Ангелинӑна тата Аринӑна ӑшӑлӑх парнеленӗ. Кун хыҫҫӑн Алексейпе Сергея опекӑна илнӗ.
Ачасене ӗҫпе пиҫӗхтерсе ӳстереҫҫӗ. Анчах малтанах ҫӑмӑл килмен. Асли, тӗслӗхрен, содержани те каласа кӑтартайман. Ашшӗ-амӑшӗ унпа ҫур ҫӗр иртни 2 сехетчен урок тунӑ. Халӗ вӑл лайӑх паллӑсемпе вӗренет.
Галинӑпа Петр тӑлӑхсене чун ӑшшине парнелеме хӗрхенмеҫҫӗ. Вӗсем тата та ача илме хирӗҫ мар.
Шупашкар хулинче авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, вӑл шӑматкуна лекет, ӑшӑ парӗҫ.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче ятарлӑ хушӑва алӑ пуснӑ. Документа хула мэрийӗн сайтӗнче пичетленр. Унта ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсен хваттерсене тата социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсене ӑшӑ хӑҫан ҫитересси пирки каланӑ.
Хутса ӑшӑтмалли сезон республикӑн тӗп хулинче авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пуҫланӗ. Ӑшша чи малтанах пульницӑсене, ача пахчисене тата шкулсене ҫитерӗҫ.
Аса илтерер: ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра кӗрхи тата хӗллехи тапхӑра епле хатӗрленнине тунтикун Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнчи канашлура тишкернӗччӗ. Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Красноармейски, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсем ҫуртсене ӑшӑ пама хатӗррине пӗлтернӗччӗ.
+8.3 °C